Hoe kun je de OPP-wijzer ZML inzetten?

De OPP-wijzer ZML is een communicatiemiddel waarmee de voortgang met leerling, ouders en leerkracht besproken kan worden. Het biedt visuele ondersteuning bij:

• Het opstellen van het OPP
• Bij het monitoren en evalueren van het OPP
• De inhoudelijke invulling van het onderwijsaanbod; zijn er ontwikkelingsdomeinen waarvoor de leerling meer uitdaging of juist meer ondersteuning behoeft [3]?

De OPP-wijzer ZML is een handig hulpmiddel bij het vaststellen van de uitstroom-bestemming, omdat het zicht geeft op de algehele voortgang op de verschillende leerlijnen. Dit geeft informatie over de didactische vaardigheden van de leerling, maar ook over de werkhouding en sociale vaardigheden. Waar (in welke leerroute) zit de leerling qua ontwikkeling nu? En wat is dan de verwachte uitstroom? Dit kan beter voorspeld worden als er meer scores zijn behaald en er daarmee een duidelijker beeld ontstaat en hoe betrouwbaarder de inschatting. Hoe verder je vooruit probeert te kijken, hoe groter de onzekerheden. Onderweg biedt de OPP- wijzer ZML houvast bij het bepalen van doelen voor de korte termijn. Welke functioneringsniveaus moeten er in de komende periode behaald worden om op koers te blijven of te komen richting de geplande uitstroombestemming[4]?

Het is belangrijk om te werken vanuit hoge verwachtingen. Uitdagende doelen voor leren, werkhouding, sociaal-emotionele ontwikkeling en gedrag zijn goed voor alle kinderen. Ook de leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben, profiteren van hoge verwachtingen, zolang deze realistisch zijn. Hoe beter de kwaliteit van het onderwijs en de extra ondersteuning, hoe meer mogelijkheden en motivatie het kind heeft en hoe beter het ouders lukt om het onderwijs te ondersteunen, des te hoger de kans dat de ambitieuze doelen worden behaald[5]. Met behulp van de OPP-wijzer ZML kan mede bepaald worden wat deze leerling aan ondersteuning nodig heeft om de geplande uitstroombestemming te bereiken.

Inzet van de OPP- wijzer ZML kan tevens helpen om de leerling te betrekken bij zijn eigen ontwikkeling en daarmee bijdragen aan motivatie en inzet, zin in leren en welbevinden[6].

 Bij het bepalen van de uitstroombestemming is het van belang om alert te zijn op het gevaar op overschatting als alleen gekeken wordt naar wat de leerling kan en niet ook naar wat de leerling áánkan. Hierbij speelt draagkracht een belangrijke rol. Naast het kunnen is het aankunnen wezenlijk voor evenwichtige ontwikkeling[7]. Het is daarom nodig om daarnaast ook te kijken naar de praktische vaardigheden waarover de leerling beschikt en die nodig zijn om in het dagelijks leven te kunnen functioneren, de gezondheid en de omgeving waarin de leerling zich bevindt. Tot slot dient ook de benodigde ondersteuning (variërend van leeftijdsadequaat tot zeer intensief) meegewogen te worden.

[7] Swyngedauw, S. (2023). Emotionele ontwikkeling binnen een schoolcontext. In: Morisse, F., Claes, L., Koedoot, P., De Neve, L. (red). De liefdevolle revolutie van Anton Dosen. (p. 209 – 218). ’s Hertogenbosch”Gompel & Svacina.